“หลักนิติธรรม หลักนิติรัฐ และหลักศุภนิติกระบวน”
ผมได้อ่านปาฐกถาพิเศษ โดย ศ.ดร.วิษณุ เครืองามในการสัมนาทางวิชาการ เนื่องในวาระศาลรัฐธรรมนูญครบรอบ 17วันพุธที่ 29 เมษายน 2558 ณ โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น หลักสี่ กรุงเทพมหานคร มีข้อความตอนหนึ่งที่ท่านอาจารย์พูดถึงหลักนิติธรรมในประเทศไทย มีอยู่ 5 ข้อ ดังนี้
ข้อที่ 1 จะต้องยึดถือรัฐธรรมนูญและกฎหมายว่าเป็นสิ่งสูงสุดเหนืออำเภอใจ จะต้องยึดรัฐธรรมนูญและกฎหมายของประเทศเหนืออำเภอใจ
ข้อที่ 2 จะต้องยึดหลักการเคารพในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิเสรีภาพ และความเสมอภาค
ข้อที่ 3 การเคารพการแบ่งแยกอำนาจ การตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐและการไม่มีผลประโยชน์ทับซ้อน ขัดแย้งระหว่างผลประโยชน์ส่วนตัวกับผลประโยชน์ส่วนรวม
ข้อที่ 4 จะต้องยึดหลักนิคิกระบวน โดยไม่มีการออกกฎหมายหรือรัฐธรรมนูญเพื่อลงโทษย้อนหลังหรือเพื่อตัดโอกาสในการฟ้องร้องดำเนินคดีในศาลหรือเพื่อทำให้บุคคลถูกดำเนินคดีซ้ำ หรือเพื่อบังคับให้คนต้องปรักปรำตนเองหรือเพื่อลบล้างข้อสันนิษฐานที่ว่า ทุกคนบริสุทธิ์จนกว่าพิสูจน์ความผิด
ข้อที่ 5 หลักนิติธรรมนั่นต้องเคารพหลักความเป็นกลาง ความเที่ยงธรรมของกระบวนการยุติธรรม
จากความคิดของ ศ.ดร.วิษณุ เครืองาม กล่าวมา ผมมีข้อสังเกต อยู่ 2 ประเด็น คือ ประเด็นการรับเอาแนวคิดจองต่างประเทศมาใส่ในรัฐธรรมนูญประเทศ กับประเด็นหลักการที่กล่าวมา 5 ข้อที่ อาจารย์กล่าวมานี้ ในฐานะรองนายกรัฐมนตรี ได้ทำตามที่พูกได้ สักกี่ข้อ ดังนี้
ประเด็นที่มาของนิติธรรม นิติรัฐ และศุภนิติกระบวน
จะพบว่า ข้อ 1 นี้ จะพบว่า การยุดหลักรัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุด ได้รับเอาแนวคิดมาจาก รัฐธรรมนูญอเมริกา แต่ไม่รับมาโดยตรง คือ รัฐธรรมนูญอเมริกามีอิทธิพล ต่อกลุ่มประเทศภาคพื้นยุโรป โดยเฉพาะฝรั่งเศส บุคคลสำคัญที่ไปเรียนที่ฝรั่งเศส นำเข้ามา คือ ปรีดี พนมยงค์ และเอาแนวคิดนี้มาใส่ในรัฐธรรมนูญไทย หลังจากการปฏิวัติเปลี่ยนแแลงการปกครอง 2475 ให้มีรัฐธรรมนูญที่เป็นการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขภายใต้รัฐธรรมนูญ
ข้อที่ 2 การเคารพศักดิ์ศรีแห่งความเป็นมนุษย์ ความเสมอภาค รับมาจากประประเทศอังกฤษต้นแบบหลักนิติธรรม ซึ่งได้แฝงอิทธิพลมาก่อนที่จะมีรัฐธรรมนูญหลังการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะพระองค์รพี พัฒนศักดิ์ได้ไปศึกษาและนำมาใช้ในประเทศไทย
ข้อที่ 3 ยุดหลักการแบ่งแยกอำนาจ ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศที่ใช้กลักนิคิรัฐ ในภาคพื้นยุโรป อย่างชัดเจน บุคคลสำคัญที่ไปเรียนที่ฝรั่งเศส เช่น อาจารย์ปรีดี พนมยงค์ และบุคคลต่อที่ไปเรียนมาใช่ช่วงหลังพยามแต่งแต่งเดิมหลักการแบ่งแยกอำนาจให้สมบูรณ์ขึ้น
ข้อที่ 4 หลักนิติกระบวนหรือ ศุภริติกระบวน หลักการไม่ออกกฎหมายมาย้อนหลังที่เป็นโทษ ไม่มีกฎหมายมาตัดสิทธิในในการดำเนินคดีในศาล ได้รับมาจากอเมริกาโดยตรง บุคคลสำคัญที่นำแนวคิดนี้ไว้ในรัฐธรรมนูญ เช่น อาจารย์ มรว. เสนีย์ ปราโมช
ข้อที่ 5 ความเป็นอิสระของศาลนี้ ได้รับอิทธิพล ทั้งในประเทศภาคพื้นยุโรปภายใต้หลักนิติรัฐ ประเทศอังกฤษภายใต้หลักนืติธรรม และประเทศอเมริกาภายใต้หลักนิติกระบวนหรือศุภนิติกระบวน มาผสมกันในรัฐธรรมนูญ
ประเด็นที่ 2 ประเด็นด้านเนื้อหาทั้ง 5 ข้อที่ ศ.ดร.วิษณุ เครืองาม กล่าวมานั้น ในฐานะรองนายกรัฐมนตรี รัฐบาลคสช. (รัฐบาลทหารที่มาจากการรัฐประหาร) และรัฐบาลที่ได้กลายพันธุ์ จาก คสช. หรือ เปลี่ยนเสื้อมาเป็นรัฐบาลพลเรือนได้ดำเนินการตามหลักนิติธรรม ทั้ง 5 ข้อหรือไม่
หลักการที่กล่าวมานั้นเป็นเพียงวาทะกรรม ไม่มีความหมายใดๆ ปกครองประเทศ หรือไม่
ยังคงเป็นคำถามในใจ หรือคับแค้นในอกของประชาชนบางกลุ่ม ในขณะนี้
สิทธิเสรีภาพ คือ 在 สิทธิและเสรีภาพของคนไทย ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ... 的必吃
RLPD #กรมคุ้มครอง สิทธิ และ เสรีภาพ วิสัยทัศน์ “สังคมรู้หน้าที่ เคารพ สิทธิ มนุษยชน ... สิทธิ มนุษยชน คือ อะไร | สังคม สนุกคิด. ... <看更多>