"เจ็บคอ ตกลงควรกินของเย็นหรือของร้อน ดีกว่ากัน ? "
เวลาไม่สบาย ถ้าแค่เป็นหวัด คัดจมูก น้ำมูกไหล ก็ยังพอสู้ไหว กินยาลดน้ำมูก แป้บเดียวก็ดีขึ้น แต่ที่ทรมานกว่านั้นคือ ถ้ามีอาการ "เจ็บคอ" ด้วย จะลำบากกับชีวิตของคนที่มีอาชีพต้องใช้เสียงพูดอยู่ทุกวัน ... ปัญหาคือ เวลาเจ็บคอ เริ่มสับสนในคำแนะนำสมัยนี้ ทั้งมีทั้งคนสั่งห้ามกินน้ำเย็น-ให้กินแต่น้ำอุ่น ไปจนถึงให้กินน้ำเย็นได้ หรือกินไอศกรีมยิ่งดี ... ตกลงว่าอย่างไหนดีกว่ากัน กันแน่ ?
คำตอบคือ ให้ดูก่อนว่าเจ็บคอด้วยสาเหตุอะไร แล้วค่อยหาทางลดอาการเจ็บคอนั้น ให้เหมาะสมกับสาเหตุ
คุณหมอ ธเนศ แก่นสาร จากภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ได้อธิบายไว้ในรายการ RAMA CHANNEL (https://youtu.be/6_QQTNUHSKM) ว่า
กรณีแรก ถ้าเจ็บคอเพราะเป็นหวัด ต้องดูก่อนว่าเป็นหวัดตามฤดูกาล ธรรมดาๆ ที่เกิดจากเชื้อไวรัส หรือว่าเป็นหวัดแล้วมีการติดเชื้อแบคทีเรียด้วย
ถ้าเป็นหวัดเนื่องจากเชื้อไวรัส ทำให้มีน้ำมูกไหล ไอจาม เสมหะเยอะ แบบนี้ควรเลือกจิบน้ำอุ่นจะดีกว่า เพราะน้ำอุ่นช่วยละลายเสมหะได้ การดื่มน้ำมากๆ ยังช่วยลดการระคายเคืองของคอ และบรรเทาอาการไอได้ .. โดยไม่ต้องกินยาปฏิชีวนะ ยาฆ่าเชื้อโรคอะไร เพราะยาไม่สามารถจะไปฆ่าเชื้อไวรัสได้
แต่ถ้าเป็นหวัดเนื่องจากเชื้อแบคทีเรีย ทำให้อาการเจ็บคอเพราะคออักเสบ (สังเกตว่ามีน้ำมูก มีเสมหะสีเขียว) ก็ควรจะไปพบแพทย์ และกินยาฆ่าเชื้อตามที่หมอสั่ง กินยาให้ตรงเวลาและให้กินจนหมด แม้ว่าจะอาการดีขึ้นแล้ว เพื่อลดความเสี่ยงของการดื้อยา
กรณีที่สอง ถ้าการเจ็บคอนั้น เกิดจากการ "ทอนซิลอักเสบ (tonsillitis)" ซึ่งต่อมทอนซิลในคอ มีการติดเชื้อโรค จนทำให้อักเสบ บวมแดง หรือเป็นหนอง นอกจากจะต้องกินยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อตามที่หมอสั่งให้แล้ว ควรดื่มน้ำเย็น หรือกินไอศกรีม เพื่อรีบลดอาการบวม อักเสบของต่อมทอนซิลที่เกิดขึ้น
นอกจากนี้ ไม่ว่าจะกรณีใดก็ตาม เราควรจะงดกินของมันและของทอดเมื่อมีอาการเจ็บคออีกด้วย เพราะอาหารที่มันและอาหารทอด อาจทำให้อาการบวมอักเสบนั้น แย่ลงได้
แล้วงานวิจัยในปัจจุบันนี้ พอจะตอบได้มั้ยว่า กินของเย็นหรือกินของร้อน อย่างไหนจะช่วยลดการเจ็บคอได้ดีกว่ากัน ? .. เพื่อตอบคำถามนี้ เราควรเริ่มด้วยการดูกลไกของการเจ็บคอก่อน ว่าเกิดขึ้นอย่างไร
เวลาที่เราเป็นไม่สบาย ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเราจะตอบสนองต่อเชื้อโรคที่เข้ามา โดยแมคโครฟาจ (Macrophage) ซึ่งเป็นเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดที่คอยลาดตระเวนตรวจจับสิ่งแปลกปลอมอย่างเชื้อไวรัสและเชื้อแบคทีเรีย จะปล่อยสารที่ส่งสัญญาณด้านภูมิคุ้มกัน ออกมากระตุ้นการรับมือกับเชื้อโรค สารดังกล่าวมีชื่อว่า แบรดดี้ไคนิน (bradykinin) และ พรอสตาแกลนดิน อีทู (prostaglandin E2) ซึ่งมันไปกระตุ้นปลายเส้นประสาทที่คอหอยของเรา และทำให้เกิดอาการเจ็บคอขึ้น
ศาสตราจารย์ รอน เอ็คเคิ้ลส์ จากศูนย์โรคหวัดทั่วไป (Common Cold Centre) ในสำนักวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ (School of Biosciences) แห่งมหาวิทยาลัยคาร์ดิฟฟ์ ได้อธิบายไว้ว่า การกินของเย็นๆ อย่างไอติมหวานเย็น (ice pops) นั้น ช่วยแก้อาการเจ็บคอได้ดี เพราะมันจะทำให้เนื้อเยื่อตรงที่อักเสบในคอนั้น เย็นขึ้น และน่าจะช่วยยับยั้งเส้นประสาทที่รับความเจ็บปวดในลำคอ
ศาสตรจารย์เอ็คเคิลส์ เคยตีพิมพ์บทความเรื่อง A review on the mechanism of sore throat in tonsillitis ในวารสาร The Journal of Laryngology & Otology เมื่อปี 2013 ว่า ไอติมหวานเย็น ช่วยลดอุณหภูมิของปลายเส้นประสาทในคอหอย จึงลดสัญญาณความเจ็บปวดลงได้ แถมยังช่วยกระตุ้นตัวรับสัญญาณ (receptor) ที่ชื่อว่า transient receptor potential melastin 8 ซึ่งสามารถลดความเจ็บปวดลงได้ด้วย
แต่ศาสตรจารย์เอ็คเคิลส์ ก็บอกด้วยว่า การดื่มเครื่องดื่มร้อนๆ นั้น กลับให้ผลดีที่สุด !! เค้าบอกว่า เวลาที่เราเจ็บคอนั้น เมื่อดื่มเครื่องดื่มชนิดต่างๆ เข้าไป รสชาติของเครื่องดื่มนั้นจะช่วยกระตุ้นให้น้ำลายไหลมากขึ้น และน้ำลายจะเข้าไปช่วยหล่อลื่นภายในลำคอ
จากงานวิจัยของเขา เรื่อง The effects of a hot drink on nasal airflow and symptoms of common cold and flu ตีพิมพ์ในวารสาร Rhinology เมื่อปี 2008 ซึ่งศึกษาผู้ป่วยเจ็บคอ จากไข้หวัดธรรมดา (ไม่ใช่ทอนซิลอักเสบ) จำนวน 30 ราย พบว่า การดื่มเครื่องดื่มที่ร้อน เช่น น้ำผลไม้ร้อน (ไม่ได้เขียนชัดว่า ผลไม้อะไร) ช่วยให้ผู้ป่วยลดอาการเจ็บคอได้เร็วกว่า และเป็นระยะเวลาที่นานกว่า
ที่เป็นเช่นนี้ น่าจะเป็นเพราะว่า เครื่องดื่มร้อนๆ นั้นจะมีรสชาติที่น่ากินมากกว่าเครื่องดื่มเย็น เลยยิ่งทำให้การหลั่งของน้ำลายเกิดมากขึ้น และน่าจะไปเพิ่มระดับของสารระงับอาการเจ็บปวด เช่น พวกโอพิออยด์ (opioid) ในศูนย์ความเจ็บปวดของสมองได้ ซึ่งจะส่งผลมากขึ้นตามมา ในการลดอาการเจ็บคอ
(ข้อมูลจาก https://www.medicalnewstoday.com/articles/319896.php#3)
transient receptor potential 在 Transient receptor potential channel - Wikipedia 的相關結果
Transient receptor potential channels (TRP channels) are a group of ion channels located mostly on the plasma membrane of numerous animal cell types. ... <看更多>