"แมงดาถ้วย ก็เป็นแมงดาหางกลมนะ เสี่ยงอันตราย ไม่ควรกินครับ"
ก็ยังต้องเตือนๆ กันอยู่เรื่อยเลยนะครับ ว่า "แมงดาถ้วย" จริงๆ ก็เป็น "แมงดาทะเลหางกลม" ซึ่งเป็นสัตว์ทะเลที่มีความเสี่ยงต่อการบริโภคแล้วได้รับสารพิษเข้าไปด้วย
ยังไง ก็ขอร้องให้บรรดาพ่อค้าแม่ค้าเลิกนำมาขายเถอะครับ เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคนะ
-------------------
"แมงดาถ้วย ก็มีพิษนะ ไม่ควรกินครับ"
อันนี้เรื่องใหญ่นะ มีคนฟ้องมาว่า ไปดูรายการท่องเที่ยวชิมอาหารของทีวีช่องหนึ่ง แล้วเค้าพาไปดูชาวบ้านจับแมงดาเอาไข่มาทำอาหาร แต่ในรายการนั้น ใช้ "แมงดาถ้วย" ซึ่งชาวบ้านบอกว่า ไม่อันตราย กินได้ คนละชนิดกับ "แมงดาไฟ (หรือ เห-รา)" เพราะดูที่ตาเป็นสีดำ ไม่ได้เป็นสีแดงเหมือนแมงดาไฟ ...อันนี้ ผิดๆๆๆ เลยนะครับ แมงดาถ้วย ก็มีพิษ อันตรายไม่แพ้แมงดาไฟนะ !!
จริงๆ แล้ว แมงดาถ้วย กับ แมงดาไฟหรือเห-รา เนี่ย มันก็พวกเดียวกันแหล่ะครับ ... "แมงดาทะเล" ในประเทศไทยมีอยู่ 2 ชนิด คือ แมงดาถ้วย หรือ แมงดาไฟ หรือเห-รา (Carcinoscorpius rotundicauda ) ซึึ่งเป็นแมงดาทะเลที่มีพิษจากสาร tetrodotoxin เตตราโดท็อกซิน และแมงดาจาน (Tachypleus gigas) ซึ่งเป็นแมงดาทะเลที่ไม่มีพิษ และชาวบ้านนำมาทำเป็นอาหารได้
โดยทั่วไป แมงดาถ้วย ตัวจะเล็กกว่า หางจะกลมและเรียบ ส่วนแมงดาจาน ตัวจะโตกว่า หางจะเป็นสามเหลี่ยม มุมด้านบนของสามเหลี่ยมจะเป็นรอยหยักชัดเจน
การเป็นพิษจากการรับประทานไข่แมงดาทะเลนั้น จะทำให้ผู้ป่วยมีอาการชาตามปาก แขนขา แล้วตามด้วยอาการอัมพาต หรืออาจเสียชีวิตจากการหยุดหายใจเนื่องจากกล้ามเนื้อหายใจไม่ทำงาน เพราะสารพิษ tetrodotoxin หรือ saxitoxin จะยับยั้งการทำงานของ sodium channel ในกล้ามเนื้อโดยตรง
สาเหตุส่วนใหญ่ที่คนพลาดไปกินแมงดาถ้วยกัน ก็เพราะความเชื่อผิดๆ ของชาวบ้านแบบนี้แหล่ะว่า "ตัวเห-รามีพิษ แต่แมงดาถ้วยไม่มีพิษ" "ตัวเห-รามีขนและตาแดง แมงดาถ้วยไม่มีขนและ ตาดำ" ซึ่งผิด
แถมหลังๆ นี้ จำนวนของแมงดาจานมีน้อยลงอย่างมาก ขณะที่พบแมงดาถ้วยเพิ่มขึ้น (ในอัตราส่วนแมงดาจานต่อแมงดาถ้วย ถึง 1 : 100) ซึ่งผมเดาว่า ก็เพราะเราจับแมงดาจานมากินไข่กันเยอะเกินไปแล้ว จำนวนประชากรมันเลยลดลง
บางคนแย้งว่ากินแมงดาถ้วยแล้ว ไม่เห็นเป็นอะไร คือ คุณก็โชคดีนะ ในประเทศไทยเรานี้แมงดาถ้วยมีทั้งตัวที่มีพิษ บางตัวไม่มีพิษ หรือมีพิษประมาณ 30% แต่การที่เราไม่สามารถแยกตัวที่มีพิษกับตัวที่ไม่มีพิษออกจากกันด้วยลักษณะภายนอกได้ จึงไม่ควรกินอยู่ดี
สรุปว่า แมงดาทะเลตัวไหน "หางกลม" เนี่ย ห้ามกินทั้งนั้นนะ ไม่ว่าเค้าจะอ้างว่าเป็นแมงดาถ้วยก็ตาม .. ส่วนรายการทีวีนี้ ก็รบกวนขอให้แก้ไขด้วยเถอะ ไม่งั้นชาวบ้านได้ตายฟรีๆ กันอีกเยอะด้วยเรื่องไม่เป็นเรื่อง
ข้อมูลความเป็นพิษของแมงดาถ้วย จาก https://med.mahidol.ac.th/poisoncenter/th/bulletin/bul95/v3n1/Hors_crab
carcinoscorpius rotundicauda 在 Mangrove horseshoe crab (Carcinoscorpius rotundicauda) 的必吃
Mangrove horseshoe crab (Carcinoscorpius rotundicauda). Photo by. Arthur Anker. on. flickr. ·. CMBS Singapore. Read it. Save. Read it. Save. More like this. ... <看更多>